Wist u dat… Jac van Helden 48 jaar rijinstructeur is geweest en dat er in die tijdspanne meer dan 3300 mensen bij hem het rijbewijs gehaald hebben?
Per april 2012 gaat Jac van Helden, geboren en getogen in Melderslo, ons dorp verlaten. Hij verruilt zijn huis aan de Rector Mulderstraat voor een nieuw stulpje in Helmond. Naast het feit dat Jac geen onverdienstelijke beugelaar is bij beugelclub “De Knippers” zullen de meeste mensen hem kennen van zijn autorijschool omdat ze bij Jac autorijlessen hebben gevolgd en het rijbewijs hebben gehaald. Reden genoeg om nog net voor zijn vertrek uit Melderslo een nieuwsbrief aan hem te wijden.
Militaire dienst
Het is oktober 1962 als Jac van Helden (Melderslo, 26-10-1941) zich moet melden voor de militaire dienst op de Frederik Hendrikkazerne in Blerick. Na het volgen van de twee maanden durende basisopleiding is men daarna in Blerick verplicht om het militair rijbewijs te halen, ook al is men in het bezit van een burgerrijbewijs. Wegens een tekort aan militaire rijinstructeurs wordt Jac de mogelijkheid geboden aansluitend een instructeuropleiding te volgen. Deze opleiding duurt zo’n twee maanden. Ook volgt hij in de avonduren de opleiding "beroepsgoederenvervoer voor de weg" zodat hij eventueel later het vervoersbedrijf van zijn ouders over kan nemen. Na een jaar rijlesinstructeur te zijn geweest op de kazerne in Blerick zit in april 1964 voor Jac de dienstijd er op.
Midden jaren zestig komt de personenauto binnen het bereik van de meeste mensen en is er veel vraag naar rijscholen en rijinstructeurs. In mei 1964 springt Jac in het gat in de markt en begint "Autorijschool Jac van Helden" in Melderslo.
Het begin
Jac: “Ik heb destijds een advertentie in De Kwaker en De Echo geplaatst met daarin een oproep voor theorieles bij café Cuijpers (nu het Tunneke) . Dat was best wel spannend want ik had geen idee hoeveel mensen er zouden komen opdagen. Toch had ik de eerste les al tien mensen in de klas! ”
In het begin was het animo om rijles te nemen wat minder omdat men nog veel werk op het land te doen heeft, maar in het najaar van 1964 begint het echt te lopen. De eerste geslaagde bij de rijschool van Jac is zijn nicht Mien van Helden (“Mien vaan tante Trien”) in september 1964. Hij gebruikt een vrachtauto van het bedrijf van zijn ouders (een Opel Blitz) om ook vrachtwagenchauffeurs op te leiden.
Weken van 70 uur
Er komt een echte inhaalslag op gang want ook de ouderen willen nog een rijbewijs halen. Jac’s werkdagen zien er vanaf dat moment als volgt uit: maandag tot en met vrijdag van acht uur ’s morgens tot negen uur ’s avonds en ’s zaterdags van acht uur ’s morgens tot zes uur ’s avonds. Op maandagavond wordt er ook nog theorieles gegeven bij café Cuijpers (later café Christiaens) van acht tot tien uur. Al met al een werkweek van 70 uur!
Om aan de grote vraag te voldoen huurt Jac extra personeel in. Allen zijn militaire rijinstructeurs van de kazerne in Blerick. Piet van Dooren, Wiel Janssen en Henk Duimelaar springen indien nodig bij en draaien tussen de 10 en 20 uur in de week.
Jac: “In het begin had je geen papieren nodig om een rijschool te beginnen. Een auto en een inschrijving van het CBR waren voldoende. Toch telde je niet echt mee bij de rij-examinators als je niet VAMOR gediplomeerd was. Ook mocht je dan tijdens rijexamens niet meerijden. In 1967 heb ik mijn VAMOR diploma gehaald. In 1978 heb ik het instructeurbewijs gehaald. Hier werd dieper ingegaan op methodiek en didactiek. De eerste jaren gaf ik les in een Opel Kadett, Volvo of BMW (allen vier maal). Daarna ben ik overgestapt op VW-Golf en dat heb ik tot 1998 volgehouden. Ik kocht ieder jaar een nieuwe auto, dus dat zijn er nogal wat geweest. Per jaar reed ik zo’n 140.000 kilometer.”
Tijdens het interview met Jac liggen twee beduimelde schriften op de tafel. In deze schriften staan in chronologische volgorde de namen van alle personen die via Jac het rijexamen gehaald hebben. In totaal staan er 3362 namen in de twee schriften (3318 maal personenrijbewijs en 44 maal vrachtwagenrijbewijs ). Een kruisje voor de naam geeft aan dat die persoon de eerste keer geslaagd is.
Jac: “Het aantal leerlingen dat de eerste keer slaagt is een maat voor de kwaliteit van de rijschool. In eerste instantie vergeleek ik mijn cijfers met die van collega rijinstructeurs. Later kwamen er ook cijfers beschikbaar van het CBR zodat we ons konden vergelijken met het landelijke gemiddelde. Ik zat hier altijd boven.”
De leerlingen van Jac kwamen niet alleen uit Melderslo maar ook uit de dorpen uit de omgeving. Van Wanssum tot Blerick en van Broekhuizen tot America wist men de weg te vinden naar "VAMOR autorijschool Jac van Helden.”
Toen en nu
In de loop der tijd is de rol van rijinstructeur flink veranderd. Vroeger werden er gaande de rijles aanwijzingen gegeven. Tegenwoordig wordt er meer zelfstandigheid van de leerling verwacht. Er moeten opdrachten uitgevoerd worden (“Rij naar het ziekenhuis in Venlo”) en er worden alleen aanwijzingen gegeven indien iets fout dreigt te gaan. Ook heeft men nu een instructieboekje waarmee men praktische zaken kan voorbereiden. Volgens Jac is de nieuwe aanpak er de oorzaak van dat het minimum aantal lessen dat men nodig heeft om het rijbewijs te halen is gestegen tot boven de 40.
Een vraag die natuurlijk niet mag ontbreken is hoe vaak Jac een ongeluk heeft gehad tijdens het lessen. Jac: “Dat viel reuze mee. En als het dan fout ging gebeurde dat meestal als we voor een rood stoplicht wachtten. Bij het op groen springen van het stoplicht sloeg door onervarenheid van de bestuurder na een paar meter de motor af. De auto achter ons merkte dat wel eens te laat op….”
Tot slot
In 1998 stopt Jac met zijn rijschool. Wel valt hij nog twee dagen per week in bij andere rijscholen in de regio. Na 48 jaar rijinstructeur te zijn geweest stopt hij definitief in 2011.
Dat Jac vertrekt naar Helmond betekent niet dat we hem niet meer zullen zien in Melderslo. Zijn grootste hobby is beugelen bij de Knippers. Hij is voornemens om bij de Knippers te blijven beugelen en hiervoor drie maal per week naar Melderslo te rijden. Als hij als rijinstructeur gewend is om 140.000 kilometer per jaar te rijden mag de afstand in elk geval geen probleem zijn...
Meer informatie:
Afbeelding VAMOR certificaat 1965.
Afbeelding instructeursrijbewijs 1978.