Door het artikel ‘Wat een boom ons over piraten vertelt’ in het NRC van 25-5-2020 werden Jörgen Dinnissen en Bas van de Lisdonk getriggerd. Uit dit artikel bleek dat de jaarringen veel meer informatie bevatten dan alleen de ouderdom. Hiermee was het idee geboren om een boomarchief op te zetten.

Hamvraag: hoe zet je een boomarchief op?

Als eerste is er contact gezocht met professor Esther Jansma (link), hoogleraar dendrologie en verbonden aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Esther verricht al jaren onderzoek naar bomen, heesters en houtachtige planten en heeft dus veel kennis op dit gebied. (Een deelgebied van de dendrologie is de dendrochronologie, beter bekend als jaarringenonderzoek.) Op 29 augustus 2021, tijdens de corona lockdown, heeft er een digitaal gesprek plaatsgevonden tussen Esther, Jörgen en Bas waarin zij handvatten aanreikte voor de opzet van een boomschijvenarchief. Dit gaan we opzetten niet alleen voor Melderslo maar voor heel Horst aan de Maas.

Codering

Als eerste is het belangrijk dat het hout gecodeerd wordt. De unieke code van het hout wordt dan gekoppeld aan een database met unieke paspoorten (lees: de beschrijvingen van de boom/schijf), inclusief foto’s en andere documenten.

Criteria

Iedere boom is natuurlijk uniek. Maar het heeft bijvoorbeeld weinig meerwaarde om meerdere boomschijven uit eenzelfde laanstructuur te bewaren. Daarom zijn er criteria opgesteld waaraan een boomschijf moet voldoen om opgenomen te worden in het boomarchief, zijnde:

• De boom moet afkomstig zijn binnen de grenzen van de gemeente Horst aan de Maas;
• Het streven is om een archief op te bouwen dat het hele gebied afdekt;
• Het streven is om van iedere voorkomende boomsoort minimaal één boomschijf te archiveren;
• Het streven is om van ieder beschermd bijzonder of monumentaal vastgesteld element één boomschijf te archiveren;
• Bomen met een uniek verhaal of unieke standplaats;

Bewaarplaats

Nadat een boom is geveld en voldoet aan de criteria kan er een schijf van de boom worden gezaagd. Deze schijf dient rustig te drogen. Vooralsnog gebeurt dit in de werkschuur van Bas van de Lisdonk. Nadat de schijf gedroogd, gecodeerd, ingemeten en gefotografeerd is, kan de schijf worden opgeslagen. Het voornemen is de schijven uiteindelijk op te slaan in streekmuseum De Locht. We gaan niet de hele schijf opslaan maar alleen een taartstuk per schijf.

Paspoorten

Iedere schijf krijgt een paspoort, gekoppeld aan de unieke code van de schijf. In het paspoort staan alle gegevens van de schijf. Denk hierbij aan: standplaats, boomsoort, conditie van de boom, reden van vellen, enzovoorts.

De onderstaande drie bomen zijn inmiddels gearchiveerd. Bij de eerste boom het boompaspoort en twee bijlagen

• Amerikaanse eik, Rector Mulderstraat in Melderslo. Paspoort: hier. Bijlage 1 (Inspectierapport met het advies om de boom te verwijderen): hier. Bijlage 2 (Nieuwsbrief Geschiedenis Melderslo 2019-07:) : hier.
• Inlandse eik, Hoogheide in Lottum.
• Treurwilg, het Kasteelke in Meerlo.

Boom(schijf) aanbieden

Heeft u een bijzondere boom(schijf) en wilt u deze ook voor onze kinderen, kinds-kinderen en de generaties erna vastleggen? Neem dan contact op met Geschiedenis Melderslo.