In een hoek van de woonkamer van Jo Nellen staat dit bijzondere pronkstuk met roze glazen vazen (foto 1). Vroeger stond het bij haar ouders in de woonkamer. Nu bij haar. Haar ouders hebben deze vaas gekregen bij hun huwelijk in 1916. Jo weet niet van wie.
De vaas heeft de opvoeding van zes kinderen en veel klein- en achterkleinkinderen zonder een schrammetje of een krasje overleefd. Maar wat is het voor een vaas? Jo denkt dat ze uit Engeland komt, want daar heeft ze wel eens een soortgelijke vaas gezien. Om uit te vinden wat voor vaas het precies is zijn Jo Nellen en Pierre Gubbels op 29 juni 2020 naar Dordrecht gereisd voor deelname aan een aflevering van ‘Tussen Kunst en Kitsch’.
Tussen Kunst en Kitsch
Glas en keramiek expert Kitty Laméris van ‘Tussen Kunst en Kitsch’ geeft aan dat dit een “epergne” is (foto 2). Dit is een pronkstuk voor op tafel. De vazen zijn voor bloemen en de schaal onder is voor fruit. Tijdens de TV-opnamen werden de vazen gevuld met bloemen (foto 3).
Het is een Engels stuk uit de victoriaanse tijd van rond 1860. Ten tijde van de bruiloft van de ouders van Jo in 1916 was het mogelijk al 60 jaar oud. In Engeland worden deze stukken ook wel “Cranberry Glasses” genoemd. In Nederland zijn ze zeldzaam. Laméris heeft wel eens onderdelen voorbij zien komen maar in Nederland nog nooit een volledig exemplaar gezien. En dan ook nog in perfecte staat. Zonder enige beschadiging. Laméris vindt het een zeer bijzonder stuk. De roze onderdelen zijn allemaal mond-geblazen. Geen glas is hetzelfde. De “hengsels” zijn gemaakt door vloeibaar glas gegoten in een mal er al draaiend uit te halen. De roze kleur komt door toevoeging van goudchloride aan het glas. Het verhaal dat de roze kleur komt door toevoeging van cranberry’s aan het glas is een mooi verhaal maar niet waar. Het geblazen glas is zeer kwetsbaar. Door afkoeling komen er spanningen in. Het glas kan spontaan breken. Dat kan direct na de productie van het glas maar zelfs ook nog na 100 jaar.
Waarde?
En de onvermijdelijke vraag na iedere beoordeling door een expert: wat is het waard? Het ‘epergne’ was enkele tientallen jaren geleden duizend(en) euro’s waard. Zij waren toen zeer gevraagd (ook in de USA) en zijn in deze perfecte staat nauwelijks te koop. De vraag naar ‘cranberry glas’ is nu compleet weg en er zal heel moeilijk een koper voor te vinden zijn. Geschatte waarde door Laméris: 300 euro.
Laméris vindt het een pracht stuk en zwaar ondergewaardeerd maar zij kan zich ook wel voorstellen dat anderen het kwalificeren als kitsch.
Uitzending gemist?
Op 25 november 2020 is de aflevering geweest van ‘Tussen Kunst en Kitsch’ vanuit het Dordrecht Museum. De opnamen van Jo in gesprek met Kitty Laméris over de ‘epergne’ van ‘cranberry glas’ hebben deze uitzending niet gehaald.
Meer informatie
Wikipedia ‘Epergne’ (Engels): hier.
Wikipedia ‘Cranberry Glas’ (Engels): hier.
Aflevering ‘Tussen Kunst en Kitsch’ van 25 november 2020: hier.
Naschrift
3-12-2020: aan het begin (tussen 1:00 en 2:30) van de aflevering ‘Tussen Kunst en Kitsch’ (Diverse Musea) van 2 december 2020 zijn Jo en Pierre WEL te zien: hier.